Het wordt steeds duidelijker hoe de nieuwe basisbeurs eruit gaat zien en hoeveel geld die voor studenten zal opleveren. Thuiswonende studenten krijgen vanaf het studiejaar 2023-2024 waarschijnlijk per maand 91 euro. En studenten die op kamers wonen krijgen 255 euro per maand. Dat schrijft het AD.
In deze blog post vertel ik je hoe het ook weer zat met de basisbeurs, ik laat je zien waarom de nieuwe basisbeurs een flinke verbetering is ten opzichte van het leenstelsel, en waarom er toch ook nog best wat kritiek te horen is.
Hoe zat het ook weer met die basisbeurs?
Tot 2015 kregen studenten een basisbeurs van de overheid. Elke maand ontvingen ze een bedrag om in hun levensonderhoud te voorzien. Dat geld hoefden ze niet terug te betalen, mits ze op tijd afstudeerden. En eventueel kon je nog extra geld lenen.
In 2015 ging dat systeem op de kop. Onder aanvoering van de VVD werd het leenstelsel ingevoerd. Sindsdien kunnen studenten nog wel geld krijgen van de overheid maar het volledige bedrag is een lening. Alles moet dus worden terugbetaald.
De nadelige gevolgen van het leenstelsel
Het leenstelsel had grote gevolgen. Steeds meer studenten eindigden met enorme studieschulden, bedragen die ook met een goede baan niet zomaar terug te betalen zijn. En wie niet zo veel gaat verdienen, is helemaal de klos.
Bovendien, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud, vergroot het leenstelsel de ongelijkheid. Studenten met rijke ouders hebben veel minder last van het leenstelsel dat studenten zonder rijke ouders. En dat is niet wat je wilt als sociale samenleving.
Het is dus fijn dat de basisbeurs terugkeert
Het nieuws dat het leenstelsel wordt afgeschaft en dat de basisbeurs terugkeert, werd dan ook met gejuich ontvangen. Op de VVD na stemden maar liefst alle politieke partijen in met de terugkeer van de basisbeurs.
De nieuwe basisbeurs gaat in vanaf het studiejaar dat begint in september van 2023. Het komende studiejaar geldt het leenstelsel dus nog. Vanaf 2023 krijgen studenten die thuis wonen waarschijnlijk 91 euro per maand en studenten op kamers 255 euro.
Daarnaast zal er straks, net als vroeger, een aanvullende beurs beschikbaar komen voor studenten met ouders die niet zo veel geld verdienen. Die aanvullende beurs zal maximaal 419 euro per maand zijn, aldus de NOS.
Toch klinkt er veel kritiek
Dat het verdwijnen van het leenstelsel een verbetering is, daar is nagenoeg iedereen het wel mee eens. Toch klinkt er van meerdere kanten behoorlijk wat kritiek op het plan van het kabinet voor de terugkeer van de basbeurs.
Dat zit zo.
De nieuwe basisbeurs lijkt op de oude basisbeurs die er voor 2015 was. En dat is op zich mooi, dat oude stelsel zat namelijk best goed in elkaar. (Overigens bouwden ook toen al zat studenten een flinke studieschuld op hoor. Ikzelf, bijvoorbeeld.)
Alleen krijgen studenten straks mínder geld dan de studenten voor 2015 kregen. En dat terwijl het leven inmiddels duurder is dan toen. Het zou dus logischer zijn als de maandelijkse bedragen straks juist hoger zouden worden.
De basisbeurs toen en nu
De NOS dook in de cijfers van het Nibud en zette de verschillen op een rij.
Kijk maar.
| Oude basisbeurs tot 2015 | |
| Uitwonende beurs | €286 |
| Huur | €366 |
| Collegegeld | €163 |
| Voeding | €161 |
| Nieuwe basisbeurs vanaf 2023 | |
| Uitwonende beurs | €255 |
| Huur | €426 |
| Collegegeld | €200 |
| Voeding | €173 |
Je ziet het: weliswaar had een student voor 2015 ook niet genoeg aan de studiebeurs om alle kosten te betalen, maar de verschillen worden groter. Studenten krijgen straks minder geld terwijl hun uitgaven hoger liggen dan destijds. (Thuiswonende studenten kregen tot 2015 per maand 102 euro.)
“Als dit de bedragen worden, dan schrik ik daar wel van”, zegt Joshua de Roos, vicevoorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, tegen de NOS. “De bedragen zijn lager dan de oude basisbeurs, dus studenten schieten er niet veel mee op. Al is het vergeleken met het leenstelsel een goed begin.”
Zijn de bedragen van 91 en 255 euro al helemaal zeker?
Nee, dat zijn ze nog niet. De bedragen worden genoemd in het AD, de journalisten hebben ze gehoord van hun bronnen in Den Haag. Waarschijnlijk kloppen ze wel hoor, daar niet van, maar het kabinet heeft officieel nog niets gemeld.
Bovendien vormen die 91 en die 255 euro waarschijnlijk maar één van de varianten die het kabinet aan de Tweede Kamer zal voorleggen. De voorkeursvariant zo te zien, dat wel, maar mogelijk komen er nog twee andere varianten bij. Vervolgens is het aan de partijen in de Tweede Kamer om over het plan te beslissen.
Het blijft dus nog even spannend
Jep, spannend blijft het zeker nog even. Er leven nog veel vragen. Hoe zit het precies met de huidige studenten die onder het leenstelsel vallen? Welke compensatie krijgen zij precies? En hoe zit het met de studenten die in 2022 beginnen met studeren?
Logische vragen, en helaas heb ik alle antwoorden ook nog niet.
De komende tijd zal er ongetwijfeld meer duidelijk worden. Het kabinet zal zijn plannen officieel bekendmaken en de Tweede Kamer zal erover debatteren. En ik blijf het uiteraard volgen. Nieuwsgierig? Schrijf je dan in voor m’n nieuwsbrief.
Kinderen van welgestelde ouders moeten niks krijgen, en de rest meer. Ze moeten weer gaan nivelleren. Maar ja, de huidige kabinetten zijn er voor de rijken.