Dit verhaal gaat over verstopte schulden. Schulden die je niet zo makkelijk ziet maar die er wél zijn.
Zes voorbeelden.
1. Een telefoonabonnement met toestel
Sluit je een telefoonabonnement af en zit er een toestel bij de prijs in? Dan ga je een lening aan. Die mobiele telefoon is natuurlijk niet gratis. Je betaalt ‘m in stapjes terug, samen met je abonnementsgeld, elke maand een beetje.
Had je dit niet door? Dat is niet zo gek. Telecombedrijven adverteerden namelijk jarenlang met ‘een gratis telefoon’ bij je abonnement. Dat de kosten voor dit toestel stiekem wel degelijk in je maandelijkse vergoeding zat verwerkt, vertelden ze er niet bij. Dankzij de Consumentenbond mag dit niet meer.
Kost het toestel 250 euro of meer? Dan is de telecomaanbieder verplicht om je abonnement te registreren bij de Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR). Het bedrag dat je elders kunt lenen, bijvoorbeeld voor een hypotheek, gaat hierdoor omlaag.
2. Een creditcard
De naam zegt het al: credit, oftewel krediet. En je weet het ook wel, eigenlijk. Je zwaait met zo’n magische kaart en hup, voor je het weet zit er iets duurs in je tas. En je bankrekening is nog hetzelfde als eerst.
En tuurlijk, als je maar netjes elke maand op tijd overmaakt wat je hebt uitgegeven, dan hoef je geen rente te betalen. True. Maar vergis je niet, een lening is het ook dan nog steeds. (Daarover hieronder meer.)
Trouwens, ik heb mijn creditcard doorgeknipt. Niet omdat ik bang was dat ik teveel zou kopen, dat doe ik inmiddels echt niet meer. Nee, ik had gewoon geen zin meer om klant te zijn bij een bedrijf dat geld verdient door mensen in de schulden te laten belanden.
3. Rood staan bij de bank
Ach, een beetje rood staan, dat klinkt zo onschuldig. Hoort dat nu ook al bij de verstopte schulden? Het is toch gewoon handig toch, voor het geval dat je eens financieel in de knel komt? Maar ook hier geldt: als je rood staat dan heb je een schuld.
Jarenlang stond ik geregeld rood. Een potje voor noodgevallen had ik niet nodig, dacht ik destijds, want ja, ik kon toch rood staan? De stress die dat me opleverde negeerde ik. Totdat ik het zat was. Hup, aflossen die zooi.
(Ik heb de mogelijkheid om rood te staan bij de bank stopgezet. Voor noodgevallen heb ik nu een potje van duizend euro. Veel fijner.)
4. Private autolease
Als consument een auto leasen, oftewel private autolease, wordt steeds populairder. Leasebedrijven roepen vaak nadrukkelijk dat het leasen van auto géén lening oplevert. Leasen lijkt meer op huren dan op lenen, zeggen ze dan.
Maar let op, er zit een adder onder het gras. Door een auto te leasen, ga je voor langere tijd een betaalverplichting aan. Je kunt het contract tussentijds niet kosteloos opzeggen. En dat heeft gevolgen.
Het leasecontract wordt geregistreerd bij de Stichting BKR, het Bureau Krediet Registratie dat bijhoudt hoeveel schulden iemand heeft. Als je een auto least, kun je minder geld lenen voor een hypotheek, schrijft de Consumentenbond.
5. Een hypotheek
Dat een hypotheek een lening is, is doorgaans wel bekend. Maar, zegt menigeen: het is een góede lening. Door die hypotheek kun je immers een huis kopen en een huis is financieel gezien een verdomd goede investering.
En dat is ook allemaal waar.
Dat ik ‘m toch in dit rijtje noem, is omdat mensen soms lijken te vergeten dat een hypotheek een lening is. Ze kijken dan alleen maar naar het bedrag dat ze maandelijks moeten betalen en zijn blij als dat zo laag mogelijk is.
Maar lage maandelijkse kosten levert niet automatisch een goede deal op.
Wat ze vergeten: hoe lager je maandbedrag, hoe langzamer je die lening aflost en dus ook hoe meer rente je in totaal zult betalen. Je kunt dus geld besparen door je maandbedrag van je hypotheek vrijwillig hoger te zetten.
6. Een lening met weinig of zelfs 0 procent rente
Koop nu ’n bank, betaal ‘m over een jaar en je hoeft geen rente te betalen. Klinkt mooi, toch? En dan die studieschuld, de rente is nu maar liefst nul procent, kortom: kan niet beter, toch?
Kijk, je studie levert tenminste hopelijk nog een diploma op. En als je dan toch een studieschuld hebt, dan kan de rente maar beter zo laag mogelijk zijn. Tuurlijk.
Maar ook een lening met nul procent rente betekent een betalingsverplichting. Het zet een rem op wat je met je inkomen kunt doen. Het geld dat je af moet lossen, kun je immers niet uitgeven aan kleding, vakanties of wat dan ook.
Bovendien: kijk uit met bedrijven die iets aanbieden voor een lening met nul procent rente. Het is een verdienmodel. Mensen denken vaak dat ze alle termijnen netjes zullen betalen maar menigeen lukt dat toch niet en staat dan vaak plots voor extra kosten.
Zelfs de mógelijkheid om te lenen hoort soms al bij de verstopte schulden
Stel: je mag rood staan bij je bank, maar dat doe je nooit. Of je hebt een creditcard maar die gebruik je alleen af en toe op vakantie.
Dan telt het niet als lening, toch?
Nou, zo simpel is het niet. Tuurlijk, zolang je niet daadwerkelijk rood staat, heb je geen geld geleend. Dat is waar.
Toch kan ook de mogelijkheid om te lenen al gevolgen hebben. Als je rood mag staan, dan heb je van je bank toestemming gekregen om geld te lenen. Hetzelfde geldt voor die creditcard.
Als je vervolgens een andere lening aanvraagt, een hypotheek bijvoorbeeld, dan kijkt de verstrekker van die nieuwe lening niet alleen naar je schulden, maar ook naar de hoeveelheid schuld die je mág opnemen, ook al doe je dat momenteel niet.
Stichting BKR houdt je schulden bij (maar je studieschuld dan weer niet)
Hoe weten geldverstrekkers nu hoeveel geld jij elders al hebt geleend? Dat kunnen ze checken bij Stichting BKR, oftewel het Bureau Krediet Registratie.
Stichting BKR houdt bij hoeveel leningen mensen hebben. Ook de mogelijkheid om rood te staan op je bankrekening staat daar geregistreerd. Is je krediet op je creditcard hoger dan 250 euro én betaal je in termijn af? Dan houdt BKR dat bij. En heb je een telefoonabonnement en een duur toestel? Jep, dat staat daar ook.
Je studieschuld staat er dan weer niet geregistreerd. Hypotheekverstrekkers kunnen er daardoor niet zo makkelijk ontdekken of iemand een schuld bij DUO heeft. Dat is ook de reden dat je je studieschuld kunt verzwijgen bij het aanvragen van een hypotheek. Slim is dat overigens niet. Waarom niet? Nou, lees maar.
Ben je benieuwd wat BKR over jou weet? Dat kun je hier opvragen.
Hoe erg is het eigenlijk om schulden te hebben?
Als je mijn blog vaak leest, weet je ongetwijfeld mijn standpunt: ik los vliegensvlug mijn enorme studieschuld af, zo snel als ik kan, en ik ga nooit een nieuwe lening meer aan. Nou ja, misschien nog eens een hypotheek, maar that’s it.
Sinds ik dat doe, voel ik me beter dan ooit. Ik heb nooit meer stress vanwege mijn financiële situatie, ik voel me nooit meer een mislukkeling, en het nog openstaande bedrag bij DUO wordt rap kleiner. Ik vind het heerlijk en ik raad het iedereen aan.
En toch hè, er zijn ook mensen die het anders doen. Emma Mouthaan van het blog Skere Student bijvoorbeeld, een student met een flinke studieschuld, kiest ervoor om nu alvast te beleggen. Waarom ze dat doet? Dat lees je in dit interview.
Coming up: een serie over schulden
De komende weken duik ik in de schulden. Tenminste, ik ga uiteraard geen nieuwe lening aan, maar ik ga wél een serie blog posts over schulden schrijven. Dit verhaal over verstopte schulden is het eerste deel.
Deze verhalen komen er binnenkort aan:
- Dat interview met student Emma Mouthaan dat ik net noemde
- Een blog post over studieschulden, hypotheken en de Stichting BKR
- Een verhaal over mijn eigen BKR-registratie (die ik zojuist heb opgevraagd)
- Een beschouwing waarin ik mijn voorkeur voor snel aflossen overdenk
Geïnteresseerd? Schrijf je hieronder even in voor de nieuwsbrief, dan vallen de verhalen vanzelf in je inbox.
BKR houdt als het goed is je credit card alleen bij als je gespreid betaalt. Dat ondervond ik bij het aanvragen van mijn hypotheek, twee jaar geleden. Ik had nog een persoonlijke lening openstaan die grotendeels betaald was. Op klein deel niet. Toch ketste mijn aanvraag in eerste instantie af. Om te zien hoe dat kwam heb ik toen inzage gevraagd in mijn BKR-gegevens. Toen moest je daar via IDIN nog voor betalen. Mag nu geloof ik niet meer. Toen bleek dat mijn Credit Card niet geregistreerd stond, maar de volledige schuld inclusief rente die ik grotendeels had afbetaald wel. Heel complex dus. Het is goed gekomen en ik kon mijn droomhuisje kopen. Echter ik had de stress liever niet gehad. Heb nog wel een Credit Card, die ik nooit gebruik en mijn hypotheek, maar ik ben me nu ook al aan het verdiepen hoe ik die versneld kan aflossen, zodra ik keuken, vloer en badkamer heb vernieuwd en een fatsoenlijke buffer op mijn spaarrekening heb staan.
Creditcard gebruik ik als betaalmiddel en staat niet bkr geregistreerd mits je direct terug betaalt en dat doe ik ook. Hij levert mij trouwens geld op, door punten die ik spaar wat ik niet krijg met m’n gewone pinpas (die ik zo min mogelijk gebruik). Je moet er inderdaad wel mee in kunnen gaan en niet de neiging hebben om ineens maar veel geld uit te geven, omdat je een lekker ruim limiet hebt. Telefoon betaal ik altijd los, lease doe ik ook niet aan. Studieschuld en hypotheek heb ik wel, maar die kan ik goed dragen ook bij minder inkomsten.
Een lening is wat mij betreft niet erg als je het als investering gebruikt (bijv studie) of een huis of wanneer het uiteindelijk goedkoper uitkomt en je het goed kan dragen. Emma snap ik niet, die heeft geen plan b als het niet goed gaat.
Emma doet het omdat ze sowieso niet echt een alternatief heeft. Beleggen met geld van DUO raad ik altijd af, en toch snap ik haar ook wel weer. Ze zit nogal klem, en door het zo aan te pakken hoopt ze een uitweg te fiksen. En dat is inderdaad een risicovolle route, maar er is kans op succes. Het interview met haar staat trouwens inmiddels online, mocht je dat nog even willen lezen. Zie hier.
Hey, dank je voor deze uitleg! Ik zal m’n verhaal even updaten.
Hé Maaike. Ik mag volgend jaar kiezen of ik mijn studieschuld in 15 of 30 jaar terugbetaal. Nu denk ik wel te weten wat jouw keuze zou zijn, maar misschien is dit nog iets voor een artikel? Ik kon er een tijdje terug bizar weinig over vinden (misschien ook omdat weinig mensen überhaupt een keuze hebben)
Hier ben ik ook heel erg benieuwd naar!
Hey! Goed onderwerp. Staat al een tijdje op mijn lijstje. Ik zal er binnenkort even iets over schrijven.
Ik ben ook benieuwd na jouw tips over de vraag van Tessa. Krijg volgend jaar ook die keus
Ah, shit, dit verhaal heb ik nog steeds niet gemaakt. Zal ‘m binnenkort doen!