Een beetje dom.
Zo noemde ik mijn collega Maaike Wind toen ze mij vertelde over haar studieschuld. Hoe had zij zo naïef kunnen zijn? Schulden maken zonder na te denken over een aflossingsplan?
“Tja”, zei Maaike. “Daar heb ik heel lang niet over nagedacht. En ik ben bepaald niet de enige.”
Niet durven kijken
Ze legde mij uit dat duizenden oud-studenten in hetzelfde schuitje zitten. Dat jonge mensen wel geld moeten lenen voor hun studie, maar dat zij nog helemaal niet bezig zijn met hun financiële toekomst. Met kinderen en hypotheken en pensioenen en vaste lasten.
En dat zij later, als ze aan het werk zijn, niet durven te kijken hoe kolossaal hun studieschuld is.
“Dat begrijp ik wel”, zei ik min of meer uit beleefdheid. “Ik ben zelf ook jong geweest.”
Als je zo slim bent, kun je ook rekenen
Maar ondertussen dacht ik: studenten mogen dan jong zijn, ze zijn ook pienter. Pienter genoeg om naar de hogeschool of de universiteit te gaan. Om dokter te worden, of ingenieur, of programmeur, of minister-president.
Als je zo slim bent, zei ik tegen Maaike, dan kun je ook rekenen. Dan snap je dat geld lenen geld kost, ook al staat dat niet met koeienletters in de bijsluiter van DUO.
Je bent toch zo van die studieschuld af?
Maar het wordt je heel gemakkelijk gemaakt, zei Maaike. Iedereen zegt: je hoeft je geen zorgen te maken, een studieschuld is de meest gunstige lening die er bestaat. De voorwaarden zijn zo soepel. Als je eenmaal een baan hebt los je die schuld zo af.
En dat klopt ook, hield ik haar voor. Het is een gunstige lening, en dankzij jouw studie verdien jij veel meer dan een leeftijdgenoot met een mbo-opleiding. Gemiddeld wel 1.000 euro per maand meer. Duizend euro! Met zulk geld ben je toch zo van die studieschuld af?
Tentamens maken en verliefd worden
Alleen, dacht ik toen ik mijn rekensommetje maakte, moet je daar als twintiger al mee bezig zijn? Moet je dan al nadenken over kinderen en hypotheken en pensioenen en vaste lasten?
Nee toch?
Studenten moeten tentamens maken en feest vieren. En naar de kroeg gaan. En dronken worden, of verliefd, of allebei.
En dan nog. Ook al vieren zij graag een feestje, studenten zijn heus niet allemaal losbollen die elke nacht in de kroeg zitten en zich onbekommerd in de schulden steken. Integendeel, zo leert een enquête van het Interstedelijk Studentenoverleg.
De verontrustende uitkomst van deze peiling: “Studenten die geld lenen voor hun studie zijn vaker extreem vermoeid, emotioneel uitgeput en maken zich meer zorgen over het krijgen van een burn-out. Ook zien ze vaker af van sociale activiteiten door de hoge kosten.”
Een financiële achtbaanrit
Ai! Op deze manier hebben onze toekomstige dokters, ingenieurs, programmeurs en premiers nog sneller een burn-out dan een baan.
Maaike zat achter haar computer op de redactie en werkte een boterham met kaas en een paar druiven naar binnen (‘ik doe vandaag een No Spend Day‘).
Vroeger was niet alles beter, zei ik, maar sommige dingen wel. In de jaren tachtig van de vorige eeuw kregen studenten een basisbeurs, of hun ouders kregen studietoeslag. De meesten hoefden niet of nauwelijks geld te lenen voor een studie.
Beleggen en miljonair worden
Maar ja, wat heeft Maaike daaraan. Zij moet haar eigen boontjes doppen. OK, ze is een beetje dom geweest, maar nu is het roer om.
En hoe!
Vol verwondering volgen mijn partner en ik haar financiële achtbaanrit. Gaat het haar lukken? Is ze binnenkort van die studieschuld af? Ja, dat gaat haar lukken!
En daarna gaat ze beleggen. En miljonair worden. Daar zal dan ook wel weer een website van komen en die gaan wij dan ook weer volgen. Al was het maar vanwege haar zoontje, de baby op wie wij stiekem een beetje verliefd zijn geworden en die al bijna kruipen kan.
Kruip jochie, kruip! Dankzij die stoere moeder van je kruip jij straks schuldenvrij de toekomst tegemoet.
Dit verhaal is geschreven door Michel Brandsma (62), journalist bij Dagblad van het Noorden en collega van Maaike.
Aaaah wat een leuk (en lief) stuk?.
🙂
Ha wat leuk! Ik heb gister mn eerste aflossing gedaan! Was 2,5% van de schuld en zal dit ongeveer om de maand doen . Binnenkort nog meer!
Oh, wauw, lekker bezig!
Mooi geschreven ???
Ja hè? Blij mee.
Ja, wij hoefden niks te lenen. Of nauwelijks. We hoefden er ook geen horecabaantje bij te doen, zodat we maar de helft van de week konden studeren.
Toegegeven, we vlogen ook niet met de hele jaarclub voor een weekend naar New York. We gingen kamperen in Appelscha.
Maar het was goedkoper, en de huren waren ook niet zo idioot hoog. En we mochten ook weleens vijf of zes jaar over een studie doen. Ik zeg: we hadden het beter. Vanaf begin jaren 80 is dat mooie stelsel afgebroken. Doodzonde. Het was veel eerlijker en gezonder.
Absoluut dat wij het beter hadden. Ik was van de eerste lichting die een OV-jaarkaart kreeg en mocht de hele week door vrij reizen. Ik was van de laatste lichting die zes jaar over zijn studie mocht doen. Ik had een basisbeurs van 450 gulden en leende 400 gulden bij. Ik kwam in de jaren negentig van school af met een studieschuld van 25000 gulden. Dat was voor die tijd best veel. Omgerekend zo’n 12000 euro. (dat is wat uitwonende studenten nu ongeveer moeten lenen in een jaar om uberhaupt te kunnen studeren) Ik begon af te betalen toen ik nog een uitkering had want ik had een kamer van 210 gulden in de maand in Groningen… Kom daar nu nog maar eens om. Overigens maar paar maanden een uitkering gehad want die hele sociale dienst kreeg ik de kriebels van. Daarnaast werkte ik al wel voor een krant maar omdat ik daar niet van kon leven maar in de fabriek gaan werken totdat ik een kans kreeg in de journalistiek (duurde maar half jaartje).
Iedere maand ging er 70 euro naar ome DUO en in het jaar dat ik veertig werd was mijn schuld afbetaald. Verdiende je niet genoeg dan hoefde je minder te betalen of helemaal niet en werd zodra je veertig werd je schuld kwijtgescholden. Nee mijn lichting had het zo slecht nog niet…
Toch maakte ik ook domme fouten met een persoonlijke lening. Die kon ik vorig jaar dankzij een beleggingspotje bij mijn hypotheek in een keer afbetalen. Zestien jaar geleden een huis kopen in Groningen en in 2018 in de goeie tijd weer verkopen was een goede investering. En nu leer ik heel fijn een heleboel van de blog van Maaike. Ben ik fanatiek mijn uitgavenpatroon aan het bijhouden in YNAB en daar word ik heel gelukkig van. Geen stress meer over schulden.
Ja, de tijden zijn anders! En alweer trouwens. In 2015 ging het systeem opnieuw op de kop. De studenten krijgen helemaal geen studiefinanciering meer, alles is een lening. Dat was bij mij nog niet zo.
PS toffe foto 😉
Ha, cool hè!