Fuck Die Studieschuld bestaat vandaag precies twee jaar! In deze blog post vertel ik hoe het in 2019 allemaal begon.
Of, beter gezegd: hoe het bijna níet begon.
Let’s go.
Oef, wat was ik zenuwachtig
Het had niet veel gescheeld of ik was dit blog niet gestart. Ik vond het namelijk nogal eng. Ik had wel verwacht dat het een goed idee zou zijn, een blog over het aflossen van je studieschuld. Maar ik wist óók dat ik dan zelf alles zou moeten delen.
Niet anoniem of alleen met m’n voornaam. Niet geheimzinnig doen over het precieze bedrag dat ik nog moest aflossen. M’n maandbudget laten zien, inclusief m’n salaris. Gewoon, hup, alles openbaar. En ja, dat durfde ik niet. Ik schaamde me enorm.
Het begon met ’n nieuwsberichtje
En toen las ik de nieuwe cijfers van het CBS. Begin oktober 2019 was dat. Studenten lenen steeds vaker en steeds meer, was de conclusie. De totale studieschuld in Nederland was opgelopen tot 19,3 miljard euro. Miljard! Damn.
Als ik het nu niet durf, durf ik het nooit, dacht ik. Fuck die schaamte.
Ik bestormde de bijlageredactie van Dagblad van het Noorden, de krant waar ik toen werkte. “Zal ik een verhaal schrijven over mijn eigen studieschuld?”, vroeg ik. “Een verhaal waarin ik alles opbiecht, inclusief alle fouten die ik heb gemaakt?”
En toen kon ik niet meer terug
Goed idee, vond eindredacteur Gerda. “Schrijf maar een groot persoonlijk verhaal voor de krant van zaterdag”, zei ze. “Dan plaatsen we het in de weekendbijlage.” Top, dacht ik. Nu kan ik niet meer terug. En dat is precies wat ik nodig heb.
Maandagochtend was dat. Vijf dagen had ik nog tot zaterdag. Vijf dagen waarin ik niet alleen dat grote verhaal wilde schrijven, maar óók een heel nieuw blog wilde opzetten. Dan kon ik die zaterdag alles mooi samen lanceren.
Een week knallen
Flink veel werk dus, die week in oktober 2019. Ik bedacht de naam Fuck Die Studieschuld, ik registreerde het domein, ik fikste de technische achterkant en ik schreef een paar eerste verhalen zodat m’n blog alvast een beetje was gevuld.
Dit alles deed ik ’s avonds na werktijd, en overdag op de krant schreef ik dat grote verhaal waarin ik heel m’n studieschuldavonturen uit de doeken deed. En het mooie was: er bleef dus nauwelijks tijd over om zenuwachtig te zijn.
Op vrijdagavond kwam de schaamte terug
Kapotmoe zat ik die vrijdagavond achter m’n laptop, nog altijd bezig met het ontwerp van m’n blog. Iets grotere letters hier, iets meer witruimte daar, et cetera. M’n gedachten dwaalden steeds af naar zaterdagochtend. De schaamte was terug.
Nog een paar uur, dan zou iedereen weten dat mijn studieschuld ooit 51.759 euro en 61 cent was geweest. En dat ik, ruim tien jaar na mijn afstuderen, nog steeds een enorm bedrag had openstaan. Zelfs m’n ouders wisten al die details toen nog niet.
En toen kwam zaterdagochtend
Zaterdag 12 oktober 2019, ’s ochtends vroeg. De duizenden kranten met m’n verhaal waren bezorgd. M’n verhaal stond bovendien op de website van de krant. Met onderaan ’n linkje naar m’n nieuwe blog. Dit blog. Fuck Die Studieschuld.
Was het spannend? Sure.
Viel het mee? Ja. Zoals het me altijd meevalt als ik iets schrijf wat ik eigenlijk niet durf te plaatsen (zoals ook dit verhaal bijvoorbeeld). Het werkt louterend, al je twijfels en onzekerheden met de wereld delen. Schaamte lost op als je erover praat.
Geheimen maken het duister in je hoofd
En dan nog even over de reacties die ik kreeg. Want die kreeg, en veel ook.
Allereerst: al die reacties bleken lang niet zo belangrijk te zijn als ik had verwacht. Het delen van mijn verhaal, een verhaal dat ik jarenlang diep weg had gestopt, maakte dat ik me vrijer voelde. Alles voelde lichter. Minder zwaar én minder donker.
Geheimen maken het duister in je hoofd. En het voelt bevrijdend om alles eruit te gooien. Om te stoppen met proberen om van je fouten een logisch betoog te maken. Om gewoon te gaan staan en te zeggen: hoi, dit ben ik en dit is mijn verhaal.
De reacties
Goed, de reacties dus. Er zaten een paar negatieve tussen. Een ondernemer uit Assen belde me kwaad op. Hij hoorde veel mensen klagen over hun studieschuld, en hij snapte niet dat de werkhouding van de jongere generatie zo slecht was. Tja.
Sommige mensen reageerden verbaasd. Hoe kon het toch, dat m’n schuld zo groot was? En waarom loste ik eigenlijk zo snel af, dat was toch helemaal niet nodig? Wat naïef, zei een collega. Zo veel lenen zonder aflossingsplan te maken?
Het was het waard
Verreweg de meeste reacties, tientallen alleen al die eerste zaterdag, waren positief. Tig berichtjes ontving ik van mensen die zelf ook een studieschuld hadden en daar óók zelden over praatten. Allemaal waren ze aan het piekeren, en allemaal in hun uppie.
Een studieschuld hebben is niet prettig, maar je er ook nog voor schamen maakt alles nog erger. En als het delen van mijn verhaal ook maar ’n pietsie helpt bij het doorbreken van het taboe dan was dat het ruimschoots waard.