Goed nieuws voor toekomstige studenten, de basisbeurs komt terug. Bovendien komt er een compensatie voor de studenten die onder het leenstelsel vallen.
Het leenstelsel wordt dus afgeschaft, en wel vanaf het studiejaar 2023-2024. Studenten krijgen vanaf dan net als vroeger elke maand een beurs. Een bedrag dat ze niet hoeven terug te betalen dus, tenminste, als ze op tijd afstuderen.
Dat alles staat in het nieuwe coalitieakkoord dat vorige week is gesloten door de VVD, D66, CDA en ChristenUnie.
De basisbeurs: hoeveel geld krijgen studenten straks?
Officieel is nog onbekend uit hoeveel geld de basisbeurs voor studenten zal bestaan. Een berekening van het Centraal Planbureau (CPB) geeft wel een idee: thuiswonende studenten kunnen rekenen op zo’n 108 euro per maand en uitwonende studenten krijgen wellicht iets van 300 euro per maand.
Inhoudsopgave
- De basisbeurs komt terug, wat betekent dat precies?
- Dit is de letterlijke tekst uit het coalitieakkoord
- De VVD is dus eindelijk om
- Hoeveel compensatie krijgen de studenten uit het leenstelsel?
- Een snelle rekensom
- Een grove schatting is dit dus, meer niet
- En zo kun je ook nog rekenen
- Denk met me mee!
- Die basisbeurs, om hoeveel geld gaat dat?
- En de studenten die in 2022 beginnen met studeren dan?
- Enne, ook mét een studiebeurs kun je een flinke studieschuld krijgen
- Nog even wat opbeurende woorden
De basisbeurs komt terug, wat betekent dat precies?
Leuk natuurlijk, dat de basisbeurs terugkomt. Maar wat betekent dat? Hoeveel krijgen studenten dan straks? En waarom gaat het niet meteen al het komende studiejaar in? En hoe ziet die compensatie voor de huidige generatie studenten eruit?
Begrijpelijke vragen. Helaas is nog niet alles duidelijk. Maar laten we het coalitieakkoord er even bij pakken, dan kunnen we zelf zien wat er staat.
Dit is de letterlijke tekst uit het coalitieakkoord
Goed, eerst maar even die basisbeurs die terugkeert. Zie hieronder de letterlijke tekst uit het akkoord.
We willen dat iedereen in staat is om te kunnen studeren, ongeacht het inkomen van de ouders. We voeren daarom per studiejaar 2023/2024 een basisbeurs voor alle studenten in en een inkomensafhankelijke aanvullende beurs.
Oftewel: vanaf september 2023 krijgen studenten elke maand een bepaald bedrag van de overheid. Het gaat dan om een bedrag dat ze níet hoeven terugbetalen (mits ze op tijd afstuderen, vermoed ik). Het is dus géén lening.
Voor elke student is een basisbedrag beschikbaar. En afhankelijk van het inkomen van je ouders krijg je misschien ook nog een aanvullend bedrag. De OV-studentenkaart en de huidige leenvoorwaarden blijven ongemoeid, aldus het coalitieakkoord.
Overigens, het lijkt door die tekst in het akkoord net of die inkomensafhankelijke aanvullende beurs nieuw is. Dat is-ie niet. Ook nu al kunnen studenten een aanvulling krijgen op hun lening als hun ouders niet zo veel verdienen. (Zie hier.)
De VVD is dus eindelijk om
Let goed op die eerste cursieve zin hierboven. Het is een behoorlijke verandering. De afgelopen jaren vond de regering — steeds onder leiding van de VVD — het geen enkel probleem dat studenten met arme(re) ouders flink werden benadeeld.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart was de VVD trouwens de enige politieke partij die het leenstelsel nog wilde houden. Alle andere partijen pleitten voor een nieuwe aanpak. (Zie hier een overzicht van wat ze wilden.)
Hoeveel compensatie krijgen de studenten uit het leenstelsel?
Ja, dat is een van de grote vragen. Wat gebeurt er met de huidige generatie studenten, al die jongeren die begonnen met studeren tussen 2015 en 2022? Zij vallen onder het leenstelsel en krijgen dus geen basisbeurs.
Dit staat er in het coalitieakkoord:
Studenten voor wie geen basisbeurs beschikbaar is geweest krijgen de keuze tussen korting op hun studieschuld of een studievoucher. Hiervoor wordt €1 miljard extra uitgetrokken, bovenop het huidige budget voor studievouchers.
Hmm. Even denken.
Korting op je studieschuld. Oké, dat klinkt niet verkeerd. Maar om hoeveel geld gaat het dan? En wat als je nu juist je stinkende best hebt gedaan om niet te lenen? Of wat als je je studieschuld inmiddels al hebt afgelost?
Het wordt nog een verdomd lastige klus om een eerlijke strategie te bedenken, voorspelde ik al eens.
Een snelle rekensom
Ja, om hoeveel geld per persoon gaat het nu? Dat wil iedereen natuurlijk weten. En het antwoord weten we nog niet. Laten we even rekenen, gewoon even snel uit de losse pols, dan krijgen we een globaal idee.
Het CBS heeft cijfers over het aantal eerstejaarsstudenten.
Dit zijn ze.
Studiejaar | Aantal eerstejaarsstudenten |
2015-2016 | 132.066 |
2016-2017 | 141.325 |
2017-2018 | 151.011 |
2018-2019 | 156.778 |
2019-2020 | 159.306 |
2020-2021 | 177.054 |
Totaal | 917.540 |
Let wel: een precieze berekening is dit niet. De studenten die pas net zijn begonnen, zullen voor een deel niet onder het leenstelsel vallen. En aan de andere kant komen er in het huidige en het komende studiejaar nog studenten bij.
Bovendien: een deel van deze studenten heeft natuurlijk überhaupt niet bij DUO geleend en een ander deel heeft z’n studielening al terugbetaald. En misschien zitten de kosten van de ambtenaren al wel bij het miljard in? Geen idee.
Een grove schatting is dit dus, meer niet
Goed, er zijn dus grofweg een miljoen studenten die onder het leenstelsel vallen. En voor hen is samen een miljard euro beschikbaar.
Per persoon is dat dus:
1.000.000.000 / 1.000.000 = 1.000 euro
Duizend euro.
En zo kun je ook nog rekenen
Even rekenen op een andere manier. De totale studieschuld in Nederland, dus de studieschulden van iedereen bij elkaar opgeteld, bedroeg begin dit jaar 24,4 miljard euro. Dat blijkt uit een berekening van het CBS.
In 2015, bij aanvang van het leenstelsel, was de totale studieschuld 12,7 miljard euro. De totale studieschuld is onder het leenstelsel dus met 11,7 miljard gestegen. Bijna een verdubbeling.
Afgerond is er dus 12 miljard euro geleend onder het leenstelsel. En om dat te compenseren stelt de nieuwe coalitie 1 miljard euro beschikbaar. Daarmee kan dus nog geen 10 procent van de totale studieschuld worden gecompenseerd.
Denk met me mee!
Voel je welkom om even met me mee te denken. Graag zelfs. Kunnen deze berekeningen beter? Zie ik iets over het hoofd? Hulp wordt gewaardeerd.
Oh, en dan nog die studievouchers, daar word ik wat chagrijnig van. Sure, ze zijn handig voor wie nog ’n extra studie wil doen. Daar krijg je dan namelijk korting op. Maar ja, om hoeveel mensen gaat dat? Het zal een minderheid zijn. Daarbij, door nog ’n extra studie te doen, loopt je lening bij DUO wellicht nog verder op.
Die basisbeurs, om hoeveel geld gaat dat?
Hoeveel geld krijgen toekomstige studenten als de basisbeurs straks terug is? Ook dat is nog niet duidelijk. Wel valt ook hier ’n schatting te maken. En dat is precies dat is gedaan door Punt, het onafhankelijk magazine van Avans Hogeschool. (Zie hier.)
De conclusie van Punt: het lijkt logisch dat thuiswonende studenten straks kunnen rekenen op zo’n 108 euro per maand en dat er voor uitwonende studenten zo’n 300 euro per maand beschikbaar is.
Punt baseert zich hierbij op het Centraal Planbureau (CPB) dat in 2020 berekende wat de terugkeer van de basisbeurs zou kosten. Het CPB ging toen uit van 450.000 studenten die elk ofwel die 108 of wel die 300 euro per maand zouden krijgen.
De kosten daarvan: een miljard euro per jaar. En dat is precies het bedrag dat de vier regeringspartijen voor de herinvoering van de basisbeurs uittreken, aldus Punt.
En de studenten die in 2022 beginnen met studeren dan?
Ja, dat is wat zuur. Als je in het studiejaar 2022-2023 wilt beginnen met studeren, beland je alsnog een jaar in het leenstelsel. En dat scheelt dan dus zo’n 108 euro of 300 euro per maand, oftewel 1.296 euro of 3.600 euro in het eerste jaar.
Zonde natuurlijk.
Ik snap het dus best als studenten overwegen om hun studie nog een jaartje uit te stellen. Komt wel extra onhandig uit met de pandemie, waardoor een tussenjaar in het buitenland minder makkelijk te regelen is.
Enne, ook mét een studiebeurs kun je een flinke studieschuld krijgen
Tot slot nog even een waarschuwing. Want kijk, het is natuurlijk superfijn dat dat akelige leenstelsel verdwijnt en dat de basisbeurs terugkomt. Maar vergis je niet, ook onder die basisbeurs kun je een behoorlijke studiebeurs opbouwen.
Kijk maar naar mij.
Ik viel onder het oude stelsel en kreeg dus tijdens mijn studie een basisbeurs. En toch kwam ik uiteindelijk uit op een studieschuld van dik vijftigduizend euro. Vooruit, dat was inclusief twee lange reizen naar het buitenland en een tweede master, maar toch.
Nog even wat opbeurende woorden
En om toch even positief te eindigen, je kunt ’t natuurlijk slimmer aanpakken dan ik destijds deed. Blijf vooral m’n blog lezen, zou ik zeggen, dat gaat je helpen.
Hier nog wat verhalen die je op weg kunnen helpen:
- Waarom mijn studieschuld zo groot werd
- Extra lenen zodat je in het buitenland kunt studeren, is dat het waard?
- De 8 fouten die ik maakte met mijn studieschuld
En dan wil ik bij deze Emma Mouthaan bedanken voor het meelezen van en meedenken over deze tekst. En dat is meteen ook nog ’n volgtip voor jou. Emma is de schrijver van ’t blog Skere Student en ze geeft allemaal toffe geldtips op Instagram. Kijk maar even.
Hallo! Misschien dat hier nu nog helemaal geen info over bekend is, maar ik heb een brandende vraag. Heeft het nut om tussen je bachelor en master een tussenjaar te nemen zodat je je master begint in september 2023 en daarmee kan profiteren van de nieuwe basisbeurs of val je dan alsnog onder het oude leenstelsel?
Of in andere woorden: Wanneer wordt bepaald onder welke studiefinanciering een student valt, kijkt de overheid dan naar het jaar waarin een middelbare scholier voor het eerst aan een HBO- of Universitaire opleiding begon, of kijkt de overheid per opleiding naar het jaar waarin een student aan die betreffende opleiding begon?
Ik hoop dat mijn vraag een beetje duidelijk is. Groetjes, Michelle
Hoi Michelle! Yes, ik snap je vraag hoor. Het korte antwoord is: vanaf het studiejaar 2023-2024 vallen alle studenten onder de nieuwe basisbeurs, dus ook de studenten die nu nog onder het leenstelsel vallen. En dan heb ik ook nog een langer antwoord en dat heb ik in een aparte blog post gezet, dat leek me handig want je bent namelijk lang niet de enige met deze vraag. Zie hier! https://www.fuckdiestudieschuld.nl/leenstelsel-basisbeurs/
Al iets bekend over instellingstarief tweede studie?
Hmm, nee, dat ben ik in de debatten nog niet tegengekomen. Specifiek in combinatie met de terugkeer van de basisbeurs, bedoel je? Op zich staat het er juist los van natuurlijk.
Betekent ‘nog onder in het leenstelsel vallen’ ook onder het leenstelsel blijven? Als voorbeeld: Ik ben ‘leenstudent’ en zal nog met mijn bachelor bezig zijn wanneer nieuwe/andere studenten basisbeurs 2.0 krijgen. Word ik dan overgeplaatst en en zodoende het laatste jaar van mijn bachelor op een basisbeurs uitzitten? Of blijf ik doorgaan onder het leenstelsel?
Je gaat vanaf september 2023 automatisch over naar de nieuwe basisbeurs. Zie hier voor meer informatie. https://www.fuckdiestudieschuld.nl/leenstelsel-basisbeurs/
Zijn er groepen (studenten en/of ouders) bekend die gezamenlijk willen gaan procederen tegen de overheid voor wat betreft hun onzinnig beleid op gebied van het leenstelsel en de pure discriminatie van studenten in en buiten het leenstelsel? Zoals dat bv. ook gebeurd is bij de woekerpolissen? Ik zou me als ouder én gedupeerde graag willen aansluiten bij een groep die de overheid via de rechter dwingt de studenten te compenseren.