Vroeger, toen ik ondanks mijn hoge studieschuld nog aldoor allerlei spullen kocht, dacht ik vaak nauwelijks na over of ik al die dingen wel kon betalen. Ja, als ik iets duurs wilde, een laptop of een vliegticket, dan sloeg ik even aan het rekenen.
Maar de gewone dagelijkse dingen? Kleding? Dingen voor in m’n huis? Nope, die kocht ik vaak gewoon. En ik had me ervan overtuigd dat dat heel logisch was.
Ik dacht dan zoiets als:
- Hmm, de stof van m’n bank is kapot. En die hoekbank van IKEA kost echt helemaal niet veel geld. Dat is een slimme zet.
- Ooooh, wauw, wat een mooie broek hangt daar. En hij is nog in de aanbieding ook. Tja, ik heb toch broeken nodig.
- Shit, de batterij van m’n telefoon raakt op. Dan maar een nieuw abonnement inclusief toestel. Ik moet toch bereikbaar zijn.
Of ik al die dingen wel kon betalen?
Nou, nee. Vaak genoeg stond ik rood. Soms zelfs zo erg dat ik in de laatste dagen voor m’n nieuwe salaris kwam cash geld pinde met m’n creditcard. Dan wist ik tenminste zeker dat ik boodschappen kon kopen, m’n pinpas vertrouwde ik niet meer.
Jarenlang leefde ik zo.
En jarenlang vond ik dat helemaal niet raar.
Ik had toch immers gewoon echt broeken nodig? Daar kon ik ook niks aan doen. En zo veel kocht ik er nu ook weer niet. Dus als ik dan een mooie zag, en nog in de aanbieding ook, dan was het logisch dat ik ‘m kocht.
Simpel als wat.
Tenminste, dat maakte ik mezelf wijs
Want bijzonder logisch was het niet. Ik had geen aflosplan. Ik hield geen budget bij. Ik had geen idee hoe ik van m’n enorme studieschuld af moest komen. En ondertussen kocht ik van alles, vaak als ik me rot of gefrustreerd voelde.
Die combinatie gaf me veel stress.
En dát is dan weer best logisch. Tenminste, dat zie ik nu. Destijds had ik dat niet in de gaten. Destijds dacht ik nog dat aflossen verschrikkelijk was en dat budgetteren enorm saai zou zijn. Niks voor mij, dacht ik.
Wat beter werkt: draai het om
Wat véél beter werkt, is het omdraaien van de situatie. Je wilt iets, dan eerst kijken of je het kunt betalen, en daarná pas naar de winkel. Oók als het gaat om alleen maar een goedkope broek, eentje die je toch echt gewoon nodig hebt.
Eén van de redenen dat ik zo blij ben met You Need A Budget (YNAB), de software waarmee ik budgetteer, is omdat het precies dit zo makkelijk maakt. Ik pak de app erbij, scroll door de categorieën en ik zie precies hoeveel geld ik beschikbaar heb.
Maar ook als je niet budgetteert, denk op z’n minst even na. Check je banksaldo. Check wanneer er weer nieuw geld binnenkomt. En denk even na of je in de tussentijd nog grote dingen moet betalen.
Maar Maaike, dan ontdek ik vast dat ik niet genoeg geld heb!
Jep. Dat zou zomaar kunnen, dat je die broek dan even niet kunt kopen. Niet deze maand, in elk geval.
Maar weet je?
Als je hebt op deze manier aanpakt, gebeuren er een paar mooie dingen.
- Je ontdekt dat je inderdaad niet alles zomaar kunt kopen waardoor je beter gaat nadenken over welke dingen je het allerliefste wilt.
- Sowieso begin je meer na te denken over de opties die je hebt. Sneller aflossen? Sparen? Beleggen? Minder boodschappen en meer vakanties?
- Je wordt gestimuleerd om na te denken over hoe je inkomen omhoog kan. Misschien salarisverhoging vragen? Bijverdienen? Tweedehands verkopen?
- En je gaat nadenken over hoe je minder geld kunt uitgeven. Die nieuwe broek, kan dat via Vinted misschien? Of een kledingruil met vriendinnen?
Het mooiste van alles
Bovendien, en dat is misschien nog wel het allermooiste van alles, geeft deze strategie zo veel rust. Je wéét dat je alle rekeningen kunt betalen. En dat is zo fijn. Je financiën op orde hebben, is een vorm van self-care, weet ik nu.
Kortom, hou je gedachten eens in de gaten. Sta je op het punt om zonder rekenen iets te kopen, gewoon omdat je het heus echt nodig hebt? Stop dan even. Eerst even rekenen. Kijken of je het kunt betalen. En of je het wel echt wilt hebben.